5th column dig

even op Nederlandse bodem zoeken naar 5th column, wie weet levert het nog wat connecties op.

https://nl.qwe.wiki/wiki/Fifth_column

/web/20200820101428/https://nl.qwe.wiki/wiki/Fifth_column

De term "vijfde kolom" is ontstaan ​​in Spanje (oorspronkelijk quinta columna ) tijdens de vroege fase van de burgeroorlog . Het werd sinds begin oktober 1936 extreem populair in de Republikeinse media en begon meteen ook in het buitenland rondes te maken.

De exacte oorsprong van de term is niet duidelijk. Zijn eerste geïdentificeerde verschijning was in een geheim telegram dat door de Duitse zaakgelastigde in Alicante , Hans-Hermann Völckers, op 30 september 1936 naar Berlijn was gestuurd . Hij verwees naar een niet-geïdentificeerde "vermeende verklaring van Franco " die "wordt verspreid" ( blijkbaar in de Republikeinse zone of in de door de Republikeinen gehouden Levantijnse zone). In de verklaring beweerde Franco dat er vier nationalistische kolommen waren die Madrid naderden en dat de vijfde kolom wachtte om van binnenuit op te staan. Het telegram maakte echter deel uit van de geheime Duitse diplomatieke correspondentie en werd lang na de burgeroorlog ontdekt.

Dolores Ibárruri

Het eerste openbare gebruik van de geïdentificeerde term is in het nummer van 3 oktober 1936 van het Madridse communistische dagblad Mundo Obrero . In een voorpagina-artikel verwees partijpropagandist Dolores Ibárruri naar dezelfde verklaring als gerapporteerd door Völckers, maar schreef deze toe aan generaal Emilio Mola . Op dezelfde dag maakte de PCE- activist Domingo Girón een soortgelijke claim tijdens een openbare betoging. Gedurende de volgende dagen herhaalden Republikeinse kranten het verhaal, maar met verschillende details; sommigen schreven de zin toe aan generaal Queipo de Llano . Medio oktober waarschuwden de media al voor "beroemde vijfde colonne".

5th column Pim Fortuyn De vijfde colonne

https://www.youtube.com/watch?v=VHDX7T7xllo

'ik sta voor dit land. Wat hier 5, 6 eeuwen is opgebouwd. Die hier gewoon een 5de… laat ik het nu allemaal maar zeggen, een 5de colonne. Van mensen die dit land naar de verdommenis willen brengen, en daar ga ik niet voor".

5de colonne 5th column verzetsmuseum

https://www.verzetsmuseum.org/museum/nl/tweede-wereldoorlog/begrippenlijst/achtergrond,vijfde_colonne

Duits complot

In de meidagen van 1940 leefde er in Nederland een panische angst voor zo'n 'vijfde colonne'. Dat wil zeggen: veel Nederlanders, ook Nederlandse autoriteiten, wisten zo goed als zeker dat de hier wonende Duitsers in geval van oorlog een gecoördineerde poging zouden doen om de Nederlandse verdediging in verwarring te brengen.

Lang voor de oorlog zou de Duitse geheime dienst al begonnen zijn die Duitsers te instrueren. De betrokkenen hoefden verder alleen maar op het afgesproken sein te wachten. Naderhand is van het bestaan van zo'n vijfde colonne niets gebleken.

L. de Jong over 'vijfde colonne'

L. de Jong, de bekende geschiedschrijver over Nederland in 1940-1945, heeft in zijn proefschrift uit 1953 aangetoond dat zo'n vijfde colonne er helemaal niet is geweest. Er waren wel voorbeelden van Duitsers die het binnenvallende Duitse leger van dienst waren, maar van een groot plan waarbij veel Duitsers of nationaal-socialisten betrokken waren was geen sprake.

Wel bracht het geloof in de niet-bestaande vijfde colonne hier en daar paniek teweeg, en kostten de opsporing van, en beschermende maatregelen tegen de niet-aanwezige sluipschutters en saboteurs veel energie. (L. de Jong, 'De Duitse Vijfde Colonne in de Tweede Wereldoorlog', 1953, in 1977 opnieuw uitgegeven.)

Spaanse burgeroorlog

Het begrip 'vijfde colonne' stamt uit de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Generaal Mola, aanhanger van generaal Franco, had in oktober 1936 tegen een journalist gezegd dat hij met vier colonnes tegen Madrid zou optrekken; zijn 'vijfde colonne' bevond zich volgens hem al in de stad.

Dat nieuws drong door tot het belegerde Madrid. Vervolgens werden daar duizend gevangenen gedood; zij werden ervan verdacht tot die vijfde colonne te behoren.

De Duitse Vijfde Colonne in de Tweede Wereldoorlog(1953)–L. de Jong

https://www.dbnl.org/tekst/jong038duit01_01/jong038duit01_01_0017.php

‘Er bevinden zich in ons land grote aantallen agenten van de vijand van wie een deel reeds lang in ons midden woonde om onopvallend door spionnage en het treffen van schijnbaar-onschuldige maatregelen de aanval waarvan wij het slachtoffer geworden zijn, voor te bereiden. Een ander deel bestaat uit vijandelijke militairen die zich, nu de aanval gekomen is, in ons uniform of in gewone burgerkleding gestoken hebben dan wel zich vermomd hebben als geestelijken of vrouwen. Beide groepen agenten spionneren; zij pogen bovendien op tal van manieren onze verdediging te desorganiseren, o.m. door het vergiftigen van levensmiddelen; tenslotte zoeken zij contact met de binnendringende vijand doordat zij bepaalde, schijnbaar onschuldige handelingen verrichten die een teken, een boodschap voor hem inhouden.’

oud nieuws artikel uit 2002 over 5de colonne 5th column

staat achter paywall, vandaar de screenshots

https://www.nrc.nl/nieuws/2002/08/02/vijfde-colonne-7600338-a90848