Ook op zee wil Nederland niet wijken voor Chinese intimidatie: fregat vaart mee met Brits eskader richting Zuid-Chinese Zee
In een stap die de relatie met China verder op scherp kan zetten, zal het Nederlandse fregat Zr. Ms. Evertsen later dit jaar Japan aandoen en waarschijnlijk ook door de Zuid-Chinese Zee varen die door China wordt geclaimd. Het fregat zal onderdeel zijn van een Brits vlooteskader. Ook Frankrijk, Duitsland en Canada sturen dit jaar marineschepen naar deze wateren om het belang van vrije doorvaart te onderstrepen.
China claimt circa 90 procent van de Zuid-Chinese Zee, wat tot steeds hoger oplopende spanningen leidt in de regio. Europese landen maken zich hierover in toenemende mate zorgen en willen een gebaar maken tegen Chinese intimidatie in het gebied. De Chinese claim gaat volgens hen in tegen het VN-Zeerechtverdrag. Vorige maand patrouilleerden een Franse nucleaire onderzeeboot en een Frans fregat ook al in de Zuid-Chinese Zee.
Volgens Defensie is het nog te vroeg om details te geven over de geplande reis. Het multinationale vlootverband, dat is opgebouwd rondom het nieuwe Britse vliegdekschip HMS Queen Elisabeth, zal Japan aandoen en vlootbezoeken brengen aan bondgenoten en bevriende Aziatische landen, volgens de site Marineschepen.nl. De Evertsen is een zogenoemd luchtverdedigings- en commandofregat, dat in het Britse eskader – waarin ook fregatten, bevoorradingsschepen en onderzeeboten zijn opgenomen – een bijdrage levert aan de luchtverdediging.
Gevraagd naar een eventuele vaarroute door de Zuid-Chinese Zee, zegt een Defensiewoordvoerder: ‘Er is in het kabinet gesproken over de reis van de Evertsen en tot nu toe heeft dat er niet toe geleid dat we zeggen: we doen bepaalde zaken niet.’ Nederland is al in 2018 door de Britten gevraagd om deze bijdrage. ‘Ons uitgangspunt is dat we het VN-Zeerechtverdrag niet schenden. Voor ons biedt deelname ongekende mogelijkheden om te oefenen in zo’n groot vlootverband.’
Britse veiligheidsstrategie
Het door de Britten geleide vlootverband, dat eind mei vertrekt en in december terugkeert, wordt de eerste langdurige operationele inzet voor de Queen Elisabeth, een van de twee vliegdekschepen waarmee de Britten het mondiale karakter van hun nieuwe veiligheidsstrategie willen onderstrepen. China waarschuwde de Britten in januari tegen het sturen van oorlogsschepen naar deze wateren.
Voor de VVD is het geen probleem als het fregat de Zuid-Chinese Zee doorkruist. ‘De Chinese claim op de Zuid-Chinese Zee wordt niet gesteund door het internationaal recht’, zegt VVD-Kamerlid Sven Koopmans daarover. ‘Wij steunen het recht op vrije doorvaart door internationale wateren. Dat is enorm belangrijk.’ Het CDA broedt nog op een standpunt. Bram van Ojik (GroenLinks) vindt dat Nederland zich niet moet laten weerhouden door Chinese claims, maar pleit wel voor transparantie, bijvoorbeeld door het land tevoren in te lichten, en het ‘niet onnodig provoceren’ van China.
Sjoerd Sjoerdsma (D66), die deze week nog getroffen werd door sancties van China als reactie op EU-maatregelen, wil niet reageren zolang niet is bevestigd dat Nederland gaat deelnemen aan een zogeheten freedom of navigation operation (Fonop). Maar volgens Defensie is geen sprake van zo’n operatie waarbij expres langere tijd wordt verbleven (‘rondjes gevaren’) in betwiste wateren – net iets anders dan een gewone doorvaart, waarvan nu sprake is. De toenemende Europese aanwezigheid in Azië en de Zuid-Chinese Zee is geen toeval. China staat steeds meer op de radar van de Navo en de Chinese druk op landen in (en buiten) de regio is niet onopgemerkt gebleven.
Investeringsakkoord met EU
Door de sancties over en weer tussen de EU en China, komt ook het EU-investeringsakkoord met China in de problemen dat eind vorig jaar werd gesloten. In het Europees Parlement gaan stemmen op het verdrag af te keuren zolang de sancties tegen europarlementariërs in stand blijven. In Nederland kan de Tweede Kamer het verdrag niet blokkeren, de regering wel. Een Kamermeerderheid stemde woensdag op initiatief van de ChristenUnie tegen het akkoord – voordat het verdrag in werking kan treden, moet China eerst vier internationale arbeidsconventies ratificeren en uitvoeren, meent de Kamer.
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ook-op-zee-wil-nederland-niet-wijken-voor-chinese-intimidatie-fregat-vaart-mee-met-brits-eskader-richting-zuid-chinese-zee~b3a2f44f/